@article { author = {Rahaei, Alireza}, title = {-}, journal = {Asas Journal}, volume = {22}, number = {59}, pages = {3-4}, year = {2020}, publisher = {Iranian Society of Civil Engineering}, issn = {2008-7721}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {}, title_fa = {جایگاه طرح های عمرانی در پیشرفت کشور}, abstract_fa = {جایگاه طرح های عمرانی در پیشرفت کشور در یک دهه گذشته، اجرای طرح های عمرانی با رکود قابل توجهی روبه رو شده است این رکود باعث توسعه بیکاری در بخش های مطالعاتی و مشاوره از یک طرف و بخش های اجرائی و پیمانکاری از طرف دیگر شده و متأسفانه جمع قابل توجهی از افراد متخصص که سرمایه های انسانی کشور هستند به دلیل عدم امکان فعالیت های داخل کشور، به کشورهای همسایه یا سایر کشورهای غربی مهاجرت نمودند  جدا از این خسران، عدم فعالیت در این بخش عمران، بسیاری از مراکز صنعتی که تولیدات آن ها در طرح های ساختمانی، راه و راه آهن استفاده می باشد نیز دچار کم کاری و رکود شده و به بیکاری دامن زدند. باتوجه به نقش طرح های عمرانی در توسعه رفاه عمومی و پیشرفت اجتماعی فرهنگی تعطیلی این طرح ها در این بخش نیز محدودیت ایجاد نموده و باعث نارضایتی شد. اگر عوامل مرتبط با رکود را بررسی نمائیم، مشاهده می شود که منابع مالی و درآمدی دولت که به طور عمده توسعه صادرات کالاهای مختلف ازجمله نفت است در سال های اخیر متوقف نموده و به عنوان مثال در سال 1399 فروش نفت و مشتقات نفتی نیز درآمد مناسبی برای کشور ایجاد نموده است. امّا بزرگ شدن بدنه دولت که در سال های اخیر تشدید شده است. از یک طرف و هزینه کرد غیرمتعارف در شرکت های دولتی که امکانات عظیمی از کشور را در اختیار دارند باعث شده که سهم بودجه برای طرح های عمرانی به شدت کاهش یافته و این صنعت مهم را با رکود مواجه کرده است. متأسفانه به دلیل عدم نظارت جدی بر عملکرد ارگان ها و شرکت های دولتی، به کارگیری بی رویه نیروی انسانی متوقف نشده و در مقایسه با کشورهای پیشرفته در ایران نسبت به نیروی انسانی به فعالیت های تولیدی چند برابر است. به عنوان مثال اگر شرکت ملی حمل و نقل هوائی مسافر و بار مورد بررسی قرار گیرد با کمتر از 20 هواپیما، تعداد کارکنان موجود 3 تا 4 برابر تعداد مشابه در شرکت های بین المللی است. ارزیابی طرح های ساخت آزادراه، راه های اصلی و راه آهن کشور نشان می دهد که قریب به اتفاق این طرح ها در زمانی بیش از دو برابر زمان پیش بینی شده و هزینه ای حداقل پنجاه درصد بیش از رقم قرارداد اجرا و تکمیل شده اند. تطویل زمان اجرای پروژه ها از یک طرف به دلیل عدم برنامه ریزی و مطالعه جامع و کامل مراحل اول و دوم طرح ها از یک طرف، اعمال تغییرات در حین اجرا و عدم مدیریت مالی مناسب این طرح ها بوده است. متأسفانه عدم تهیه و تصویب طرح های جامع حمل و نقل نیز باعث تصمیم گیری های موضعی و غیر دقیق برای اولویت بندی طرح های راه و راه آهن شده است. باتوجه به وسعت کشور و محدودیت های مربوط به حمل و نقل هوائی، بهترین نوع سیستم حمل و نقل، از نظر ایمنی و هزینه های تمام شده در کشور با حمل و نقل ریلی است. در این ارتباط مسئولین دولتی با منظور کردن سوبسید قابل توجهی در مصرف سوخت برای حمل و نقل زمینی و عدم پشتیبانی مشابه در بخش ریلی امکانات لازم برای توسعه بخش راه آهن را به وجود نیاورده اند این مشکل در داخل کلان شهرها هم به طور مشابه مطرح بوده و در یک دهه اخیر عملاً توسعه راه آهن زیرزمینی در این شهر با رکود قابل توجهی روبه روی شده است. لذا برای حل این مشکلات باید راه حل های مؤثر ازجمله موارد زیر مورد بررسی و توجه قرار گیرند. 1-    تهیه و تصویب طرح های جامع حمل و نقل (شامل بخش های زمینی، ریلی، هوائی و دریائی) 2-    کاهش هزینه های جاری دولت و شرکت های دولتی 3-    اعمال نظارت جدی بر عملکرد شرکت های دولتی توسط مجلس یازدهم 4-    انجام یک طرح جهش تولید در بخش حمل و نقل ریلی برای اجرای سریع طرح های در اولویت 5-    برنامه ریزی برای تسهیل در به کارگیری سرمایه گذاری بخش خصوصی در اجرای طرح های حمل و نقل امید است در شرایط کنونی که در آستانه ورود به قرن جدید هستیم مسئولین دولتی با تجدید نظر اساسی در سیاست های اجرائی و مالی زمینه توسعه طرح های عمرانی که اشتغال گسترده و پیشرفت همه جانبه کشور همراه است را فراهم نمائید.                                                                                               علیرضا رهائی                                                                              جایگاه طرح های عمرانی در پیشرفت کشور  }, keywords_fa = {}, url = {https://www.isceiran.org/article_127898.html}, eprint = {} }